หาบเร่แผงลอยบนเยาวราช

เยาวราชเป็นย่านธุรกิจการค้าที่เติบโตคู่กรุงเทพมหานครมายาวนาน มีหลายธุรกิจ ที่เติบโตไปพร้อมเศรษฐกิจ และการพัฒนาเมืองในแต่ละยุคสมัย ทั้งร้านค้าในอาคาร และร้านค้าแผงลอยบนถนนหนทาง กลายเป็นย่านเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนเมืองให้กับผู้คนทุกกลุ่มทั้งทางตรงและทางอ้อม หลายต่อหลายรุ่น

ถ้าเอ่ยถึงหาบเร่แผงลอย ในมิติทางการท่องเที่ยว ถือเป็นเสน่ห์ และภาพจำของหลายต่อหลายคนทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ และในอีกมุมหลายคนมองว่าเป็นปัญหา เป็นสิ่งกีดขวางการสัญจร ฯลฯ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วหาบเร่แผงลอยเป็นการค้าขายที่มีมาอย่างยาวนาน ก่อนที่จะมีนโยบายจัดระเบียบหาบเร่แผงลอย และที่สำคัญหาบเร่แผงลอยบางร้านเป็นเศรษฐกิจระดับฐานราก คือ หล่อเลี้ยงกลุ่มแรงงานในย่าน ที่ต้องการสินค้าราคาถูก สัมพันธ์กับค่าแรงราคาถูกในย่าน  ที่มักถูกละเลยจากการพัฒนาเมืองทั้งด้านกายภาพและด้านนโยบาย ที่ล้วนแต่ไม่สอดคล้องกับสภาพบริบทพื้นที่ และไม่เอื้อต่อการประกอบอาชีพ หรือการประกอบอาชีพในย่านเมืองเก่าที่มีพื้นที่ว่างจำกัด ที่ดินมีมูลค่า อีกทั้งยังถูกผลักให้มองเป็นปัญหา ไม่มีนโยบายที่รองรับอย่างชัดเจน 

เราอาจปฏิเสธไม่ได้ว่า….หากมองในสภาพปัจจุบัน บางพื้นที่ บางการใช้งาน หาบเร่แผงลอยอาจเป็นปัญหาของพื้นที่

แต่เราเชื่อว่า…แผงลอยอยู่คู่กับการเปลี่ยนแปลงของเมืองได้ หากทุกภาคส่วนมองอย่างเข้าใจ และพร้อมจะแก้ปัญหา 

แต่หากผลักดันหรือกำหนดให้ไม่มีหาบเร่แผงลอยเลย คงต้องย้อนกลับไปถามว่า แล้วกลุ่มแรงงานในพื้นที่ หรือกลุ่มคนที่ต้องการบริโภคสินค้าราคาถูก จะหาอาหารหรือสินค้าราคาถูกเหล่านี้ได้จากที่ไหน? แล้วความเป็นลักษณะเฉพาะของการค้าในพื้นที่ที่เป็นภาพจำและจุดขายทางการท่องเที่ยวจะเปลี่ยนไปอย่างไร? 

เยาวราช สำเพ็ง ไม่ได้เป็นเพียงย่านเศรษฐกิจ  หรือจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวเพียงมิติเดียว แต่ในอีกมุมนึงของเยาวราช สำเพ็ง ยังเป็นที่พักอาศัย ที่ทำงานของกลุ่มแรงงาน กลุ่มคนที่ไม่มีความมั่นคง แต่ทุกคนล้วนเป็นฟันเฟืองที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจของย่านให้เติบโต เป็นผู้ก่อร่างสร้างย่านให้เป็นที่รู้จักจวบจนทุกวันนี้ อีกทั้งยังเป็นสีสันของย่านที่สร้างความหลากหลายในหลาย ๆ มิติ ดังนั้น ไม่ว่าเมืองจะเติบไปอย่างไร หากยังคงต้องการดำรงความเป็นย่านธุรกิจการค้าที่มีความหลากหลายเอาไว้ ทุกคนจึงควรมีสิทธิที่จะใช้ชีวิต ทั้งพักอาศัย ทำมาหากิน บนพื้นที่แห่งนี้อย่างเท่าเทียมกัน